OYUN VE ÇOCUK
Oyun çocukların hareket ihtiyacını karşıladığı bir metotdur.Çocuk, oynarken iki şeyin etkisindedir.Birincisi; içinde bulunduğu aile doğal ve kültürel çevre; ikincisi genetik olarak taşıdığı zeka, algılama, yorumlama, yaratma ve sosyal reaksiyon özellikleridir.Oyun çocuğu tanımada ve tahlil etmede en iyi metotdur. Freud ve Piaget oyunu, çocuğun aklına açılan bir pencere olarak değerlendirirler. Yani çocuğun içinde bulunduğu ruhsal durum dinamikleri, zeka yapısı, sosyal olayları değerlendirmedeki tutarlı durumu oyuna yansır ve oyun içerisinde bunları gözlemek ve incelemek mümkündür. Çocuğun gelişmesini ve şekillenmesini etkileyen şeylerin başında oyun gelir. Çocuk; kavramları, cisimleri, toplumsal kuralları, haklarını ve mücadele etmeyi oyun içerisinde önce algılar, sonra anlar, daha sonra da öğrenir ve geliştirir.Oyun, türlerine göre farklı etkilerde önem taşımakla birlikte genel etkileri ; fiziksel gelişim ve sağlık, sosyal gelişim, psikolojik ve duygusal gelişim ve zeka gelişimi üzerine olumlu etkiler gösterir.
24.2.EĞİTİMDE OYUNUN KULLANILMASI
Eğitim ve öğretim sırasında, dikkati dağıtmadan uzun süre muhafaza edebilmek çok zordur.Bu da algılama ve öğrenmeyi (özellikle ilköğretimdeki çocuklarda ) engelleyebilmektedir. Oyunla öğrenmenin faydalarından biri de dikkati yoğunlaştırabilmedir. Oyunlar, öğrencileri pasif durumdan aktif duruma geçirmeleri nedeniyle dikkati, diğer öğrenme tekniklerine göre daha fazla sağlar.
Eğitimcinin amacına ulaşabilmesi için; bireyin kapasitesini anlayabilmeli ve verilmek istenen şeylerin ne derece alınabildiğini gözlemleyebilmelidir.Böylece çocuğun, hataları, zayıf yönleri, buluşları, yetenekleri ve eğilimleri ile çocuğun gerçek kişililiğini gözlemek mümkün olur.
Dolayısıyla eğitimci, çocuğun kapasitesini anlayabilecek, verilmek istenenlerin, ne kadarının alınabildiğini değerlendirebilecektir.
Oyun, bir eğitim aracı olup, temel eğitimin bütün dallarında ve beden eğitimi ve sporda, hem öğretim metodu, hemde öğretim aracıdır. Temel eğitimde birey düşünerek değil, deneyimlerine göre öğrenmeyi gerçekleştirir. Oyunla öğretimde, öğretmen hakim veya juri üyesi konumundan uzaklaşmış olmalıdır. Öğretmenin hakim rolü öğrencileri korkutmakta, çekimser veya isyankar yapmakta, bu da disiplin suçlarını artırmaktadır. Oyunla eğitim, öğrenciye kazanma ve kaybetme anındaki hareketlerini görmelerini ve değerlendirmelerini kazandırır. Oyunla eğitim sonucunda, öğrenilen daha iyi hafızada kalır, mukayeseli düşünme,karar verme ustalığı gelişir ve davranışları olumlu yönde etkiler.
24.3.BEDEN EĞİTİMİ DERSİNDE EĞİTSEL OYUN
Oyun, zevk ve yarışma duygusundan yararlanılarak, oyuna katılanların fiziksel ve zihinsel yeteneklerini geliştirmek ve sağlıklı bir yapıya kavuşturmak eğitsel oyunların en büyük yararları arasındadır.Küçük yaştaki çocuklar için, beden eğitimi derslerinin kurallara dayalı yapılması çocuk açısından sıkıcıdır.Oyunla eğitim çalışmaları yapıldığında hem zevkli hem de daha uzun süreli çalışmak ve katılımı artırmak mümkündür.Oyunun havasına giren çocuk, ne beden eğitimi dersi yaptığının farkına varır ne de fiziksel yorgunluğunun farkına varır.Böylece onlar oyun oynarken fiziksel ve zihinsel yetenekleri de geliştirilmiş olur.
24.4. EĞİTSEL OYUNUN ÖĞRETİMİ
Oyunun öğretimi kurallarına uygun olduğunda, oyun içerisindeki karışıklıklar, bilinmezlikler ve oyunu kavranılmasından doğabilecek problemler, başlangıçta önlenmiş olur.Oyunun öğretimi, oyunu amacına ve karakterine göre bazı ufak tefek değişiklikler gösterebilir.Bir oyun öğretilirken şu hususlara dikkat edilmelidir.
•
o Oyun planı hazırlanmalıdır.
o Oyun öğretilmeye başlamadan önce iyice öğrenilmelidir.
o Oyun tanıtılmadan önce oyun meteryalleri hazırlanmalı ve oyun öğretilirken kullanılacak araç-gereç tanıtılmalıdır.
o Öğretilecek oyunu rahatça öğrenebilmeleri için, öğrenciler, çok resmi olmamakla birlikte bir düzene sokulmalıdır.
o Oyunun adı ve kuralları, anlaşılır bir dille anlatılmalı,oyun ilerledikçe uygulanacak kurallar başlangıçta değil, yeri geldiğinde açıklanmalıdır.
o Oyun tanıtıldıktan sonra ‘’anlaşılmayan husus varmı’’ sorusu sorulmalıdır.
o Oyunda avantaj sağlayan hususlar belirtilmelidir.
o Oyunu başlatan ve durduran işaretin ‘’düdüğün’’önemi anlatılmalıdır.
o Oyunun yapısına göre, varsa grup liderlerinin veya ebenin görevleri açıklanmalıdır.
o Oyun öğretiminde mutlaka deneme yapılmalıdır.
o Başlangıç olarak kolay oyunlar tercih edilmelidir.
Oyunun başarılı yönetiminin, istenen amaca ulaşmanın ve oyundan maksimal seviyede verim alınmasının ilk şartı, iyi bir oyun öğretimidir.
24.5. EĞİTSEL OYUNUN YÖNETİLMESİ
Bir oyunda istenilen başarının ve verimin elde edilebilmesi için, iyi bir öğretimden sonra, aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir.
• Oyunun özelliğine göre ebe veya gurup lideri seçilmeli, herkese sıra gelmesi için ebe veya liderler sık sık değiştirilmelidir.
• Oyunda gruplar veya çiftler oluşturulurken fiziki güç olarak denklik sağlanmalıdır.
• Oyunun yapısına ve amacına göre uygun dizilişler oluşturulmalıdır.
• Oyuna bilenlerle başlanılması, oyunun daha iyi kavranabilmesini sağlar.
• Grupların ayırt edilebilmesi için, değişik forma veya kurdelalar kullanılmalıdır.
• Oyunda kural dışı davranışlara göz yumulmamalı ve kuralları ihlal edenler cezalandırılmalıdır.
• Oyunda cezanın yanında ödül de olmalıdır; en iyi ödül alkıştır.
• Bazı durumlarda oyunu yöneten kişi de oyuna katılmalıdır çünkü, çocuklar bundan büyük zevk alır.
• Oyun kendi kendine sona ermemeli, ilgi düşüklüğü görüldüğü anda, ya oyunda değişiklik yapılmalı ya da oyun değiştirilmelidir.
• Oyuncuların takım arkadaşlarına teşvik amacıyla yaptıkları bağrışmalar ve gülüşmeler engellenmelidir.
• Çok fazla rekabetten kaçınılmalıdır.
• Oyunda, mümkünse , eleme yönteminden kaçınılmalıdır.Kaybeden veya hata yapan oyunculara ceza puanı verilerek oyuna devam etmeleri sağlanmalıdır.
• Kaybeden gruba veya oyuncuya cesaret verilmeli ama taraf olunmamalıdır.Oyuncu kaybetmeyi kabullenmeli fakat, kolay kaybetmemelidir.
• Hiçbir çocuğun zavallı duruma düşmesine izin verilmemelidir.
• Oyunda mutlaka eleme yapılması gerekiyorsa, bir kişi değil birkaç kişi kalıncaya kadar devam edilmeli, kalan oyuncular başarılı sayılmalıdır.
• Oyuncu sayısı fazla ise, oyuncular dönüşümlü olarak oyuna katılmalıdır.
• Oyun yönetiminde en önemli prensiplerden biri de emniyettir.Kayma ve düşmeleri engellemek için çocuklar uyarılmalı ve zemin oyuna uygun olmalı. Çarpışmaları engellemek için oyuncuların sağda-soldan geçişleri düzenlenmelidir.Oyun alanında, çocukların emniyetini bertaraf edecek olumsuzluklar ortadan kaldırılmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder